Archlinux - krok I. Instalacja systemu.

Witam czytelników.

Jak obiecałem opiszę przebieg instalacji Archlinux'a na moim komputerze. Nie będę starał się opisywać możliwych wariantów instalacji w zależności od posiadanego sprzętu gdyż była by to teoretyczna teoria i mogło by skończyć się pisaniem bzdur.

Kilka wyjaśnień.

Po pierwsze. O Archu słyszałem dużo dobrego, oprócz tego iż jest przyjazny dla użytkownika i łatwy w konfiguracji. Miało to wpływ na sceptycyzm w podejściu do niego.

Po drugie. Opis instalacji na Wiki Archa jest taki że zapewne nic by mi z tego nie wyszło, chociaż trzeba powiedzieć że są tam podane również informacje których w innych źródłach nie ma, a są dość istotne.

Po trzecie. Opis instalacji będzie odnosił się do tego poradnika [LINK]. Będę stosował cytowanie wraz z komentarzami. Jeszcze nie wiem jak wyjdzie sprawa z grafikami (gdybym instalował na maszynie wirtualnej nie było by problemu, niestety mój komp tego nie uciągnie więc szło na żywca a aparat nie za bardzo potrafił strzelić fotkę monitora) ale postaram się.

Zaczynamy.

Do instalacji wykorzystałem nagrany na DVD obraz Archlinux 8.2012. Instalacja przez sieć. Być może gdybym nie miał sieci to na płycie są podstawowe pakiety, i przypuszczam że słowo podstawowe jest jak najbardziej poprawne.

Etap 1 : Partycje

Po uruchomieniu płyty instalacyjnej Archa przygotuj partycje za pomocą programów „fdisk”, „cfdisk” oraz mkfs (patrz poprzedni rozdział). Jeśli masz już partycje gotowe, to możesz przejść do następnego kroku.

Ja partycje przygotowałem używając gParted z bootowalnego Puppy Linux. Kilka słów o partycjonowaniu. Jeśli na dysku będzie tylko Linux i nie będziemy robić żadnych cudów to wystarczą nam 4 partycje podstawowe. Jeśli natomiast chcemy mieć partycji więcej to musimy czwartą partycję zrobić jako rozszerzoną i dopiero na niej zdefiniować większą ilość partycji.

Oto mój dysk po przygotowaniu

Pierwsza partycja podstawowa oznaczona DMG to część dysku z uszkodzonymi sektorami. Aby nie mieć z tą częścią dysku problemów utworzyłem partycję którą się później schowa. Druga partycja to partycja rozszerzona obejmująca całą resztę dysku.  Na niej utworzyłem dyski : BOOT w którym zainstalujemy nasz program rozruchowy. Ustawiłem go na 200 MiB. Następny jest SWAP, czyli odpowiednik windowsowego pliku wymiany. Wielkość 1 GiB jest aż za duża przy 1 GiB pamięci RAM w przeciwieństwie do systemu Windows. Kolejny to ROOT czyli główny folder systemu. Ostatnim jest HOME w którym system umieszcza katalogi domowe użytkowników.

Tym którym nie zgadza się numeracja wyjaśniam że dyski na partycji rozszerzonej zaczynają się zawsze od liczby 5.

Na domowym kompie mam zamiast partycji DMG partycją pod Windows XP. Zaś całą pozostałą resztę dysku (dysk 500 GiB, partycje : 30 GiB, 2*50 GiB, 1 GiB, 200 MiB) mam przydzielona do dodatkowej partycji Storage robiącej za składowisko. Mam również dodatkowy dysk IDE na śmieci.

Etap 2 : Przygotowanie

Tutaj musimy brać poprawki na nasze numery dysków. Najlepiej mieć zanotowane który dysk zrobiliśmy jako co.

Po uruchomieniu płyty i wybraniu opcji instalacji Archa powinien pojawić się w końcu taki oto ekran :

Arch Linux 3.4.7-1-ARCH [tty1]

archiso login : root (automatic login)

root@archiso ~#

Najpierw montujemy nasze dyski :

mount -t ext4 /dev/sda6 /mnt

mkdir /mnt/boot

mkdir /mnt/home

mkdir /mnt/damaged

mount -t ext4 /dev/sda5 /mnt/boot

mount -t ext4 /dev/sda8 /mnt/home

mount -t ext4 /dev/sda1 /mnt/damaged

Oczywiście ext4 to mój system plików, jeśli używasz innego zmień ten zapis.

Następnie sprawdzamy posiadanie aktywnego łącza internetowego.

ping -c 4 www.google.pl

PING www.google.pl (173.194.35.152) 56(84) bytes of data.
64 bytes from muc03s01-in-f24.1e100.net (173.194.35.152): icmp_req=1 ttl=53 time=39.8 ms
64 bytes from muc03s01-in-f24.1e100.net (173.194.35.152): icmp_req=2 ttl=53 time=39.7 ms
64 bytes from muc03s01-in-f24.1e100.net (173.194.35.152): icmp_req=3 ttl=53 time=71.5 ms
64 bytes from muc03s01-in-f24.1e100.net (173.194.35.152): icmp_req=4 ttl=53 time=71.0 ms

--- www.google.pl ping statistics ---
4 packets transmitted, 4 received, 0% packet loss, time 3003ms
rtt min/avg/max/mdev = 39.702/55.524/71.523/15.758 ms

Wynik pingu „unknown host” może świadczyć, np. o braku połączenia.

3a. Jeśli nawiązujesz połączenie za pośrednictwem karty sieciowej przewodowej (ethernet), uruchom połączenie poleceniem:

dhcpcd eth0

Jeśli masz problem z nawiązaniem połączenia sieciowego, zapoznaj się ze sposobem konfiguracji sieci

na stronie Wiki.

3b. W przypadku połączenia za pośrednictwem karty bezprzewodowej Wifi odwiedź stronę Wiki/Wireless setup.

3c. Po nawiązaniu połączenia sprawdź ponownie wynik pingowania.

Etap 3 : Instalacja

Instalację wykonujemy poprzez wydanie polecenia :

pacstrap /mnt base base-devel

Można co prawda użyć samego base ale wtedy nie zainstalujemy źródełek z AUR co dość mocno ogranicza nasze możliwości. Co prawda można to doinstalować później, jednak jestem zdania że lepiej zrobić to od razu.

System dokona aktualizacji baz pakietów z repozytorium. Mamy trzy bazy : CORE, EXTRA i COMMUNITY. Następnie zostanie wyświetlona informacja o pakietach do zainstalowania i proces instalacji rozpocznie się. 

W moim przypadku zostało pobrane 151,50 MiB które po instalacji zajęło 537,43 MiB. Następnie zgodnie z instrukcją :

Po zakończeniu instalacji wszystkich pakietów systemu podstawowego, zainstaluj program rozruchowy.

1. Instalacja GRUB.
a. dla BIOS:
pacstrap /mnt grub-bios
b. dla EFI:
pacstrap /mnt grub-efi-x86_64
2. Instalacja Syslinux.
pacstrap /mnt syslinux

System podstawowy został zainstalowany. Teraz należy przeprowadzić konfigurację poinstalacyjną.

Ja dodatkowo zainstalowałem moduł os-prober rozszerzający funkcjonalność GRUB'a o autodetekcję partycji innych niż linuksowe. Dlatego nie musiałem ręcznie ustawiać wpisu dla XP.

Etap 4 : Konfiguracja

Generujemy plik "fstab" odpowiadający za montowanie naszych partycji.

genfstab -p /mnt >> /mnt/etc/fstab

Następnie musimy dokonać jego edycji w celu dodania partycji SWAP.

nano /mnt/etc/fstab

Tak wygląda mój fstab z już dodanym SWAP'em :

# 
# /etc/fstab: static file system information
#
# <file system> <dir> <type> <options> <dump> <pass>
tmpfs /tmp tmpfs nodev,nosuid 0 0
# UUID=c9346534-700a-4d17-b332-2cea26cfda78 LABEL=ROOT
/dev/sda7           /       ext4   rw,relatime,data=ordered 0 1

# UUID=bd9fd4be-36c4-493d-985a-1c243f280f6e LABEL=BOOT
/dev/sda5           /boot   ext4    rw,relatime,data=ordered 0 2

# UUID=71b040c3-e583-4ac1-ad4b-5ad87c1090ca LABEL=HOME
/dev/sda8           /home   ext4    rw,relatime,data=ordered 0 2

# UUID=9ceb6f6a-254d-4de8-ad47-e59cf7a3ad61 LABEL=DMG
/dev/sda1       /damaged   ext4   rw,relatime,data=ordered 0 2

/dev/sda6 none swap sw 0 0

Gwoli wyjaśnienia. Uszkodzoną partycję montuję po to aby nie wyświetlał się wiszący w nicości dysk. Tak jest ład i porządek.

A tak wygląda mój właściwy fstab :

# 
# /etc/fstab: static file system information
#
# <file system> <dir> <type> <options> <dump> <pass>
tmpfs /tmp tmpfs nodev,nosuid 0 0
# UUID=13b1a43f-98ce-43ce-af0c-4b8f0569298c LABEL=root
/dev/sda5           /         ext4      rw,relatime,data=ordered 0 1

# UUID=c1d22583-d1b9-449c-8dae-861984b699c8 LABEL=home
/dev/sda6           /home     ext4      rw,relatime,data=ordered 0 2

# UUID=382ec63d-2e29-470d-9413-90911ac55486 LABEL=storage
/dev/sda7           /storage   ext4      rw,relatime,data=ordered 0 2

# UUID=03a6a2d0-c2eb-425d-ac4c-c0aaaf5f08ce LABEL=boot
/dev/sda1           /boot     ext4      rw,relatime,data=ordered 0 2

/dev/sda3 none swap sw 0 0

/dev/sdb1 /home/tombula/Rupiecie ext4 defaults,users,auto 0 1

Jak widać jest dołączony drugi dysk twardy sdb jako podkatalog w katalogu domowym. W systemie Windows każdy dysk jest oddzielną jednostką, tak samo partycje. W linuksie wszystkie dyski wpinają się w główne drzewo i jako takie są niewidoczne. Możliwe jest nawet podłączenie kilku dysków pod jedną ścieżkę.

Po dopisaniu naszego SWAPA zapisujemy zmiany. W edytorze nano robimy to następująco :

CTRL+X, Y, ENTER

Następnie wchodzimy do głównego katalogu naszego systemu :

arch-chroot /mnt

Zmianie powinien ulec prompt z :

root@archiso ~#

na :

sh-4.2#

Definiujemy nazwę naszego komputera :

nano /etc/hostname

Ja mam ustawione na przykład tomb-desk

4. Utwórz dowiązanie symboliczne strefy czasowej:
ln -s /usr/share/zoneinfo/Europe/Warsaw /etc/localtime
„Europe/Warsaw” zmień na własną lokalizację, jeśli to konieczne.
5. Wyedytuj plik „rc.conf”:
nano /etc/rc.conf
a. zmień poniższe opcje:
HARDWARECLOCK="UTC"
TIMEZONE="Europe/Warsaw"
KEYMAP="pl"
LOCALE="pl_PL.UTF-8"
HOSTNAME"wpisz-swoją-nazwę"

Mój rc.conf wygląda następująco :

#
# /etc/rc.conf - configuration file for initscripts
#
# Most of rc.conf has been replaced by various other configuration
# files. See archlinux(7) for details.
#
# For more details on rc.conf see rc.conf(5).
#

DAEMONS=(syslog-ng network crond alsa dbus cupsd fuse clamav)

HARDWARECLOCK="UTC"
USEDIRECTISA="no"
TIMEZONE="Europe/Warsaw"
KEYMAP="pl"
LOCALE=pl_PL.UTF8
HOSTNAME="tomb-desk"
USECOLOR="yes"

# Storage
#
# USEDMRAID="no"
# USELVM="no"

# Network
#
interface="eth1"
eth1="dhcp"
# address=
# netmask=
# gateway=

Tekst w kolorze czerwonym to usługi systemowe których na tym etapie nie będziecie mieli, nie należy się tym przejmować, a co najważniejsze nie należy ich dopisywać :)

b. dodaj interfejs sieciowy (tutaj: eth1):
interface="eth1"
eth1="dhcp"

6. Wyedytuj plik „locale.gen” usuwając znak „#” sprzed linii odpowiadającej Twojej lokalizacji (tutaj: pl_PL.UTF-8).
nano /etc/locale.gen

7. Wyedytuj plik mkinitcpio, jeśli jest taka konieczność.
nano /etc/mkinitcpio.conf

Nie znalazłem tutaj nic co nawet by mi się z czymkolwiek kojarzyło więc punkt 7 pominąłem.

8. Skonfiguruj bootloader:

Tak wygląda to u mnie i sądzę że tak powinno wyglądać u każdego.

grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg
Generating grub.cfg
Found linux image: /boot/vmlinuz
Found initrd image: /boot/initramfs
Done

grub-install --recheck /dev/sda
Instalation finished. No errors reported.

9. Utwórz hasło dla administratora systemu (root):
passwd

10. Wyjdź z „chrootowanego” katalogu:
exit
11. Odmontuj wszystkie partycje:

umount /mnt/boot

umount /mnt/damaged
umount /mnt/home

umount /mnt 

Jeśli zainstalowałeś Archa w całości na jednej partycji głównej, odmontuj tylko katalog „mnt”.
12. Zrestartuj system uruchamiając go z dysku twardego.
reboot

Na tym etapie mamy już w pełni sprawny system. Oczywiście chcemy mieć jeszcze środowisko graficzne. Zapraszam więc dalej.

Etap 5 : Serwer graficzny

Jako że nasz linuks zgodnie z filozofią blogu ma być lekki (ale przesady nie lubię, tak więc instalujemy desktop zamiast managera okien) zainstalujemy desktop XFCE.

W pierwszym rzędzie musisz zainstalować serwer grafiki oraz sterowniki.

1. Odśwież listę pakietów i zainstaluj aktualizacje – w pierwszej kolejności zostanie zaktualizowany menadżer pakietów Pacman :

pacman -Syu

1a. Uaktualnij bazę danych dla menadżera pakietów.

pacman-db-upgrade

1b. Następnie zaktualizuj wszystkie pakiety ponawiając komendę :

pacman -Syu

Moje przypuszczenia odnośnie powyższej  części są takie iż ma ona zastosowanie przy instalacji z DVD gdy dalszą część chcemy doinstalować już z sieci. W moim przypadku wszystkie powyższe operacje nie zrobiły zupełnie nic.

2. Zainstaluj serwer grafiki – możesz wybrać sterowniki właściwe dla Twojego sprzętu wpisując 

zakres liczb odpowiadających pakietom :

pacman -S xorg xf86-input-evedv

W rezultacie wyświetla się lista kilkudziesięciu pakietów. Niestety jakkolwiek by nie kombinować nie udało mi się tutaj zrobić czegokolwiek gdyż najprawdopodobniej pakiet xf86-input-evedv nie jest już częścią systemu. Niezależnie od wyboru pakietów otrzymywałem komunikat

error: target not found: xf86-input-evedv

dlatego krok ten w sumie pominąłem. Dalej :

3. Zainstaluj wsparcie dla myszki :
pacman -S xf86-input-mouse
4. Wsparcie dla klawiatury :
pacman -S xf86-input-keyboard
5. Wsparcie dla touchpada (laptop) :
pacman -S xf86-input-synaptics
6. Sterowniki dla karty graficznej :
pacman -S xf86-video-vesa
7. Opcjonalnie możesz zainstalować biblioteki 3D :
pacman -S mesa mesa-demos
8. Jeśli chcesz uzyskać akcelerację 3D sprawdź dostępność otwartych sterowników dla Twojej karty graficznej :
lspci | grep VGA
i znajdź odpowiedni otwarty sterownik :
pacman -Ss xf86-video
9. Możesz również zainstalować sterowniki o zamkniętym kodzie źródłowym dla kart ATI Catalyst oraz Nvidia.

Tutaj bez problemów. Krok 5 pominąłem. Krok 8 również mnie nie interesował. Na poprzednich systemach dość się nawalczyłem z otwartymi sterownikami. Dlatego ja instaluję zamknięty sterownik nvidia :

pacman -S nvidia

Oczywiście trafił się problem

resolving dependencies
looking for inter-conflicts
::nvidia-utils and libgl are in conflict. Remowe libgl? [y/N]

Oczywiście wybieram "y" aby usunąć i dalej już bez problemu.

Etap 6 : System dźwiękowy

Teraz możesz zainstalować system dźwięku ALSA, który jest domyślnym dla Archa.
pacman -S alsa-lib alsa-utils
plus opcjonalnie :
pacman -S alsa-firmware
Dodaj demon do pliku „/etc/rc.conf” w sekcji DEAMONS :
DEAMONS=(...alsa)

Ja to zrobiłem jednym strzałem

pacman -S alsa-lib alsa-utils alsa-firmware

Natomiast alsa to  jeden z tych czerwonych wpisów w moim rc.conf o których mówiłem.

Etap 7 : Konto użytkownika

Do chwili obecnej jedynym użytkownikiem systemu jest administrator, więc pora na dodanie konta zwykłego użytkownika :
useradd -m -G [grupy] -s [powłoka] nazwa_użytkownika
gdzie :
-m utworzy katalog domowy użytkownika

-G „grupy” wpisz: users,audio,lp,optical,storage,video,wheel,power,dbus,disk

-s „powłoka” wpisz: /bin/bash
- „nazwa-użytkownika” wpisz nazwę swojego użytkownika

Następnie utwórz hasło dla użytkownika :
passwd nazwa_użytkownika

 Tak to wygląda w praktyce, plus dodatkowa grupa games.


useradd -m -G users,audio,lp,optical,storage,video,wheel,power,dbus,disk,games -s /bin/bash tombula
passwd tombula

Jeśli chcemy mieć kilku użytkowników robimy operacje kolejny raz.

Ja będę się skupiał na pojedynczym użytkowniku w dalszych częściach.

Etap 8 : Instalacja desktopu

Jeśli chcecie zainstalować inny desktop niż XFCE musicie kontynuować według tych poradników : Gnome , KDE , LXDE

1. Środowisko graficzne XFCE działające na bibliotekach GTK+ możesz zainstalować w wersji pełnej, poleceniem :

pacman -S xfce4 gnome-icon-theme gamin gstreamer0.10-base-plugins dbus

2. Lub w wersji podstawowej :

pacman -S xfwm4 xfce4-panel xfdesktop thunar xfce4-session xfce4-settings xfce4-appfinder xfce-utils xfconf

3. Możesz też doinstalować grupę dodatków dla XFCE :

pacman -S goodies

4. Aby sesja była zapisywana po każdorazowym zamknięciu systemu dodaj poniższy wpis do pliku „~ /.xinitrc”, w linii zaczynającej się od „exec” 

exec dbus-launch ck-launch-session startxfce4

5. Dodaj demona do pliku „/etc/rc.conf” w sekcji DEAMONS:

DEAMONS=(...dbus)

Po zakończeniu instalacji środowiska graficznego uruchom ponownie Archa.

Tutaj miałem najwięcej sensacji. Po pierwsze. Gdy instalowałem Archa pierwsza opcja instalacji XFCE wywalała błędy i nie można było jej wykonać. Instalując teraz do opisu weszła bez problemów. Z różnic jakie zauważyłem to najbardziej istotna jest ta iż w pierwszym przypadku instalują się biblioteki GTK3 co raczej podnosi ciężar systemu kosztem ładniejszych dodatków.

W drugim przypadku instalacja dodatków również nie wyszła. Aktualnie nie testowałem. W każdym bądź razie nic to nie szkodzi.

Punkt 6. No to już jazda bez trzymanki. Po pierwsze najsampierw należy skopiować szkielet pliku z etc/skel o czym poradnik nie wspomina.

cp /etc/skel/.xinitrc ~/.xinitrc

następnie wyedytować go aby wyglądał tak :

#!/bin/sh
#
# ~/.xinitrc
#
# Executed by startx (run your window manager from here)

if [ -d /etc/X11/xinit/xinitrc.d ]; then
  for f in /etc/X11/xinit/xinitrc.d/*; do
    [ -x "$f" ] && . "$f"
  done
  unset f
fi

# exec gnome-session
# exec startkde
exec dbus-launch ck-launch-session startxfce4
# ...or the Window Manager of your choice


To by było na razie na tyle. W kolejnym wpisie będę kontynuował stawianie systemu. Zasadniczo mamy zrobione jakieś 80% instalacji. Niestety pozostałe 20% to były kłody pod nogi ale w sumie wszystko się udało, lub prawie udało.

Pozdrawiam i zapraszam do instalowania :)